اسان ڏٺو ته قرآن ڇا ٿو چوي ته تورات، زبور ۽ انجيل بائيبل (الڪتاب) بگڙيل نه آهن. قرآن واضح طور تي ٻڌائي ٿو ته انجيل جي پوئلڳن وٽ اڃا تائين الله جو پيغام رسول الله ﷺ جي دور ۾، 600 عيسوي جي لڳ ڀڳ موجود هو، تنهن ڪري ان تاريخ کان اڳ خراب نه ٿيو هو. قرآن اعلان ڪري ٿو ته انجيل ۾ اصل پيغام الله جا لفظ هئا، ۽ سندس ڪلام ڪڏهن به بدلجي نٿو سگهي. جيڪڏهن اهي ٻئي ڳالهيون صحيح آهن ته ان جو مطلب اهو آهي ته ماڻهن لاءِ اهو ناممڪن آهي ته اهي ڪتاب الڪتاب (تورات، زبور ۽ انجيل = بائيبل) کي بگاڙين.
حضرت محمد صلي الله عليه وسلم ۽ بائبل
هتي اسين پڙهون ٿا ته هن موضوع تي احاديث ۽ سنت ڇا ٿا چون. غور ڪريو ته ڪيئن هيٺيون حديثون رسول الله ﷺ جي دور ۾ تورات ۽ انجيل جي وجود ۽ استعمال جي تصديق ڪن ٿيون.
“ خديجه [سندس زال] ان کان پوءِ پاڻ سان گڏ [رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم] پنهنجي ڪزن ورقا وٽ وئي، جيڪا اسلام کان اڳ واري دور ۾ عيسائي ٿي وئي ۽ عبراني اکرن سان لکڻيون ڪندي هئي. هو انجيل مان عبراني ۾ لکندو هو جيترو الله چاهيندو هو. البخاري جلد 1، ڪتاب 1، نمبر 3
حضرت ابوهريره رضه کان روايت آهي ته: اهل ڪتاب توريت کي عبراني ۾ پڙهندا هئا ۽ مسلمانن کي عربي ۾ ان جي وضاحت ڪندا هئا. پوءِ رسول الله صلي الله عليه وسلم جن فرمايو ته اهل ڪتاب کي نه مڃيو ۽ انهن جو انڪار نه ڪيو بلڪه چئو ته اسان الله تي ايمان آندو ۽ جيڪي نازل ڪيو ويو آهي.
يهودي رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم وٽ آيا ۽ کيس ٻڌايو ته انهن مان هڪ مرد ۽ هڪ عورت ناجائز جنسي جماع ڪيو آهي. پاڻ سڳورن صلي الله عليه وآله وسلم انهن کي فرمايو ته توهان توريت ۾ رجم جي قانوني سزا بابت ڇا ٿا ڏسو؟ هنن جواب ڏنو ته ”(پر) اسان سندن ڏوهن جو اعلان ڪريون ٿا ۽ کين مارون ٿا. عبدالله بن سلام چيو ته تون ڪوڙ ٿو ڳالهائين. توريت ۾ رجم جو حڪم آهي. اتي رجم جي آيت لکيل هئي. چيائون ته محمد سچ چيو. توريت ۾ رجم جي آيت آهي. البخاري جلد. 4، ڪتاب 56، نمبر 829:
عبدالله بن عمر رضي الله عنهما کان روايت آهي ته: يهودين جي هڪ جماعت آئي ۽ رسول الله ﷺ جن کي قوف جي دعوت ڏني. … چيائون: ”ابوالقاسم، اسان جي هڪ مرد عورت سان زنا ڪيو آهي. پوءِ انهن تي فيصلو ڪر. پاڻ سڳورن صَلَّى اللهُ تَعَالٰى عَلَيْهِ وَاٰلِهٖ وَسَلَّمَ جي لاءِ گارڊ رکيا ۽ فرمايائون: ”تورات آڻيو“. پوءِ آندو ويو. ان کان پوء هن پنهنجي هيٺان کان کشن هٽايو ۽ توريت کي ان تي رکيائين: “مون تو تي ايمان آندو ۽ ان تي جنهن تو کي نازل ڪيو.” سنن ابوداؤد ڪتاب نمبر 38، نمبر 4434:
حضرت ابوهريره رضي الله عنه کان روايت آهي ته رسول الله ﷺ جن فرمايو: بهترين ڏينهن جنهن تي سج لهي ٿو اهو جمعو آهي. ان تي آدم کي پيدا ڪيو ويو، … ڪعب چيو: اهو هر سال هڪ ڏينهن آهي. تڏهن مون چيو: هر جمعي تي آهي. ڪعب توريت پڙهي ۽ چيو: رسول الله ﷺ سچ فرمايو آهي. سنن ابوداؤد ڪتاب 3 ص نمبر 1041
اهي غير تڪراري حديثون آهن جيڪي اسان کي ٻڌائين ٿيون ته نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم جن بائيبل سان ڪهڙو رويو اختيار ڪيو جيئن ان جي ڏينهن ۾ موجود هو. پهرين حديث اسان کي ٻڌائي ٿي ته انجيل موجود هئي ۽ موجود هئي جڏهن هن پهريون ڀيرو فون ڪيو. ٻي حديث اسان کي ٻڌائي ٿي ته يهودين عبراني ۾ تورات کي ابتدائي مسلمان ڪميونٽي ڏانهن پڙهيو. نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم انهن جي متن ۾ تڪرار نه ڪيو، پر انهن جي عربي تفسير کان لاتعلق (نه تصديق ۽ نه انڪار) هو. ايندڙ ٻه حديثون اسان کي ٻڌائين ٿيون ته نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم تورات کي استعمال ڪيو جيئن اهو پنهنجي دور ۾ موجود هو فيصلا ڪرڻ لاءِ. آخري حديث اسان کي ڏيکاري ٿي ته تورات، جيئن ته اهو ان ڏينهن ۾ موجود هو، انسان جي پيدائش جي ڏينهن بابت رسول الله ﷺ جي بيان جي تصديق ڪرڻ لاء استعمال ڪيو ويو (اهو جمعه جو ڏينهن هو). ان صورت ۾ تورات کي پاڻ نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم جي تعليم کي جانچڻ لاءِ استعمال ڪيو ويو هو، تنهنڪري ان جي استعمال لاءِ اهو مستند هوندو. انهن مان ڪنهن به حديث ۾، ڇا اسان کي ڪو اشارو نظر نٿو اچي ته بائبل جي متن کي بگڙيل يا تبديل ڪيو ويو آهي.
انجيل (نئين عهد نامي) جي ابتدائي نسخي
مون وٽ هڪ ڪتاب آهي، جنهن ۾ قديم ترين نئين عهد نامي (انجيل) دستاويزن بابت لکيل آهي. ان سان شروع ٿئي ٿو:
”هي ڪتاب نئين عهد نامي جي ابتدائي نسخن مان 69 نسخن جو نقل مهيا ڪري ٿو… ٻي صديءَ جي شروعات کان وٺي چوٿين صديءَ جي شروعات تائين (100-300AD) … جنهن ۾ نئين عهد نامي جي متن جو 2/3 حصو شامل آهي“ (P. Comfort، ”The Text of The Earliest New Testament Greek Manuscripts“. پيشڪش ص. 17. 2001).
اهو اهم آهي ڇو ته اهي نسخا رومن شهنشاهه قسطنطنيه (سي اي 325 ع) کان اڳ ۾ آيا آهن، جن ڪجهه سوچيو ته شايد بائبل جي متن کي تبديل ڪيو آهي. جيڪڏهن قسطنطنيه ان کي خراب ڪيو هو ته اسان ان کي پنهنجي وقت کان اڳ جي نصوص (جيئن ته اسان وٽ موجود آهي) ان جي بعد جي نصوص سان موازنہ ڪندي ڄاڻنداسين. پر ڪي به اختلاف نه آهن.
اهڙيءَ طرح اهي ۽ ٻيون بائيبل نسخا نبي ڪريم صلي الله عليه وسلم کان گهڻو اڳ ٺاهيا ويا هئا. اهي ۽ ٻيا هزارين نسخا جيڪي 600ع کان اڳ جا آهن، اهي سڄي دنيا مان آيا آهن. جيئن ته نبي ڪريم صلي الله عليه وسلم 600 ع ۾ پنهنجي زماني ۾ بائبل کي مستند طور استعمال ڪيو، ۽ اسان وٽ اڄ به ڪيتريون ئي بائبل ڪاپيون آهن جيڪي نبي ڪريم جي زندگي کان سئو سال اڳ ٺاهيا ويا آهن – ۽ اهي اڄ جي بائبل وانگر آهن، پوء بائبل يقيني طور تي نه آهي. تبديل ٿيل
جيتوڻيڪ عيسائين جي انهن نصوص کي تبديل ڪرڻ جو ڪو به احساس ناهي. اهو ممڪن ئي نه هوندو ته ٽڙيل پکڙيل ماڻهن لاءِ انهن تبديلين تي متفق ٿي وڃن. جيتوڻيڪ عربن ۾ جيڪي تبديليون آڻين ها، انهن جي نقلن ۽ انهن جي ڀائرن جي نسخن ۾، اسان کي چون ٿا ته شام ۽ يورپ ۾، واضح ٿي ويندو. پر مخطوطات جون ڪاپيون سڄي دنيا ۾ ساڳيون آهن، ۽ وقت سان گڏ. جيئن ته قرآن ۽ حديثون ٻئي واضح طور تي بائبل جي متن جي حمايت ڪن ٿيون جيئن اهو 600 AD ۾ موجود هو، ۽ جيئن ته بائبل نسخن تي ٻڌل آهي جيڪي هن وقت کان گهڻو اڳ ۾ آيا آهن، تنهنڪري اڄ جي بائبل خراب ناهي. هيٺ ڏنل ٽائم لائن هن کي واضع ڪري ٿي، ڏيکاري ٿو ته ڪيئن بائبل جي متن جو بنياد 600 ع کان اڳ جي تاريخن ۾ آهي.
تورات ۽ زبور جا قديم نسخا اڃا به اڳئين دور جا آهن. طومار جا مجموعا، جن کي Dead Sea Scrolls جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، 1948ع ۾ مردار سمنڊ مان مليا. اهي اسڪالر سڄي تورات ۽ زبور تي مشتمل آهن ۽ اهي 200-100 ق. مطلب ته اسان وٽ تورات جا نقل موجود آهن ان تاريخ کان به اڳ حضرت عيسيٰ مسيح ۽ حضرت محمد صلي الله عليه وسلم. جيئن ته انهن ٻنهي تورات ۽ زبور کي عام طور تي استعمال ڪيو ۽ منظور ڪيو ته اسان کي يقين ڏياريو ويو آهي ته اهي پهرين نبين جا ڪتاب به خراب نه ٿيا آهن. مان سمجهان ٿو ته هي سڀ ڪجهه الڪتاب جي اعتبار (يا اڻ مٽجڻ) بابت منهنجي مضمون ۾ هڪ سائنسي نقطه نظر کان هتي آهي.
حديثن ۾ نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم جي گواهي، بائبل جي نسخن جي پس منظر جي ڄاڻ سان گڏ، ساڳئي نتيجي ڏانهن اشارو ڪيو ويو آهي جيئن قرآن ۾ شاهدي – بائبل جي متن کي خراب يا تبديل نه ڪيو ويو آهي.
